Çelik Standartlarının Okunması
Çelik Standartlarının Okunması
10XX = Alaşımsız Sade Karbonlu Çelikler
11XX = Otomat Çelikleri
13XX = Manganlı çelikler
2XXX = Nikelli Çelikler
3XXX = Krom-Nikel Alaşımlı Çelikler
303XX = Isıya ve Korozyona Dayanıklı Çelikler
4XXX = Molibden Alaşımlı Çelikler
41XX = Molibden-Kromlu Alaşımlı Çelikler
43XX = Molibden-Krom-Nikel Alaşımlı Çelikler
46XX = Molibden-Nikel Alaşımlı Çelikler
5XXX = Krom Alaşımlı Çelikler
514XX = Isıya ve Korozyona Dayanıklı Çelikler
515XX = Isıya ve Korozyona Dayanıklı Çelikler
6XXX = Krom-Vanadyum Alaşımlı Çelikler
7XXX = Krom-Wolfram Alaşımlı Çelikler
8XXX = Nikel-Krom-Molibden Alaşımlı Çelikler
92XX = Silis ve Mangan Alaşımlı Çelikler
Bilgi Notu: 1. C >1 ise gösterim şekli 5 haneli olur ve son 3 hanesi C oranını verir.
Örnek: SAE 1040
Alaşımsız ortalama 0,40 sade karbonlu çelik
%C : 0,37-0,44
%Mn : 0,60-0,90
%S : 0,03
%P : 0,05
Örnek: SAE 4140
Ortalama 0,40 karbonlu molibden-krom alaşımlı çelik
%C : 0,38-0,43
%Mn : 0,75-1,00
%Cr : 0,80-1,10
%Mo : 0,15-0,25
%S : 0,03
%P : 0,04
Çeliklerin Standartlarının belirtilmesi;
X.YYZZ
X: • 0 ise; ham demir, ferro alaşımlar ve demir esaslı döküm malzemeleri belirtir.
• 1 ise; çelik ve çelik döküm malzemeleri belirtir.
• 2 ise; demir olmayan ağır metaller ve alaşımları belirtir.
• 3 ise; hafif metaller ve alaşımları belirtir.
• 4-8 arası ise; metal olmayan malzemeleri belirtir.
YY anlamları aşağıdadır;
Genel Çeşitler:
00: Ticari ve temel kaliteler
01-02: Genel yapı çelikleri
03-07: Alaşımsız kaliteli çelikler
08-09: Alaşımlı kaliteli çelikler
Özel Çeşitler:
90: Ticari ve temel kaliteler
91-99: Diğer çeşitler
Alaşımsız Asal Çelikler:
10: Özel fiziksel özelliklere sahip çelikler
11-12: Yapı çelikleri
15-18: Kalitelerine göre alaşımsız kalite çelikler (15-W1, 16W2 vb.)
Alaşımlı Asal Çelikler:
22-28: Takım çelikleri
32-33: Hız çelikleri
34: Aşınmaya dayanıklı çelikler
35: Rulman çelikleri
36-39: Özel fiziksel özellikli demir esaslı malzemeler
40-41-43-44-45: Paslanmaz çelikler
47-48: Isınmaya dayanıklı çelikler
49: Yüksek sıcaklık malzemeleri
50-59: Yapı çelikleri
60-69: Yapı çelikleri
70-79: Yapı çelikleri
80-84: Yapı çelikleri
85: Nitrasyon çelikleri
88: Sert alaşımlar
DIN/EN Normlarına Göre Çeliklerin Kimyasal Bileşimlerinin Sembolle Belirtilmesi;
Alaşımsız Çeliklerin Belirtilmesi:
Alaşımsız çeliklerin belirtilmesinde C (Karbon) başa gelmek kaydıyla alaşımdaki karbon miktarının 100 ile çarpımında bulunan sayı yazılarak adlandırılır.
Örnek: Ortalama 0,45 karbonlu alaşımsız çelik C45 olarak adlandırılmaktadır. C harfinden sonra bazı harfler kullanılarak bazı özel nitelikler belirtilmektedir;
K (Ck): Fosfor ve kükürt miktarı düşük
F (Cf): Alevle yüzeyi setreleştirilebilen
Q (Cq): Soğuk şekillendirilebilen
M (Cm): Fosforu düşük, kükürtü çok düşük
Düşük Alaşımlı Çeliklerin Belirlenmesi;
Bu çeliklerin adlandırılmasında ilk önce karbon miktarının 100 ile çarpımında bulunan sayı yazılır ardından en yüksek miktarda içerdiği alaşım elementi başta olmak üzere düşük miktarlı alaşım elementine göre yazılarak adlandırılır.
Burada alaşım elementlerinin bazen bir tanesi bazen tamamı yazılarak adlandırma yapılmaktadır. Alaşım elementleri belirtildikten sonra belirtilen sayılar elementlerin sırasıyla ve o elementin faktör çarpanına göre belirtilmektedir.
